Blog

Griekse ezels en muidieren

04-Feb-2019

Eén van de vele Griekse charmes is voor mij de ezel. Hoeveel ezels er precies in Griekenland zijn, is niet bekend. Dat de ezelpopulatie sterk is afgenomen is wel duidelijk; van naar schatting 508.000 in 1955 waren er in 2008 slechts 14.570 over, een daling van 97% en dat is ruim 10 jaar geleden. De oorzaak van deze daling is vooral de technologische ontwikkeling in de landbouw. Wereldwijd, maar vooral in Europa, is de ezel als soort met uitsterven bedreigd. Tijd om wat meer over deze bijzondere dieren te weten te komen.

Raszuivere ezels zijn zeldzaam in Griekenland. In de loop der tijd zijn er veel ezels ingevoerd van verschillende rassen uit uiteenlopende landen en daar zijn weer kruisingen uit ontstaan. Ze zijn er in alle soorten en maten met schofthoogtes variërend van 80 cm tot 150 cm en lichaamsgewicht van 90 kg tot 180 kg. Ook kruisingen met paarden; muildieren en muilezels, kom je overal in Griekenland tegen.

De Arcadische ezel

De Arcadische ezel komt uit de regio Arcadia op de Peloponnesos, waar het grootste aantal ezels van Griekenland leeft. Ze zijn middelgroot met een schofthoogte van 95 cm tot 120 cm en wegen tussen de 90 kg tot 120 kg. Ze hebben een donkerbruine vacht met een lichte buik en neus en een lichte rand rond de ogen.

De Griekse ezel

De Griekse ezel is een relatief oerras, dat erg lijkt op de wilde ezel, maar dan kleiner. Ze zijn grijs/zandkleurig met een duidelijke aalstreep, een donkere streep van schoft tot staart over de rug en het zgn. schouderkruis, een streep over de schoft richting de voorpoten. Hun schofthoogte ligt rond de 100 cm en ze wegen meestal minder dan 100 kg. Ze zijn veel gekruist met andere, veelal grotere ezels. De echte Griekse ezel is een zeldzame verschijning.

De Cypriotische ezel

Deze grote, sterke ezel wordt beschouwd als het beste ezelras van het Midden-Oosten en wordt in Griekenland veel gehouden. Hun vacht is donkerbruin tot zwart en kortharig. Soms met lichte accenten op de buik, neus, mond en rond de ogen. De schofthoogte voor hengsten varieert van 125 cm tot 132 cm en voor merries van 120 cm tot 125 cm. Gemiddeld gewicht: rond 250 kg (merries) en 300 kg (hengsten). De Cypriotische ezel wordt veel gebruikt voor het fokken van muildieren.

Muildieren en muilezels

Een muildier is een kruising van een paardenmerrie en een ezelhengst, en een muilezel een kruising van een ezelin en een paardenhengst. Muildieren zijn groter dan muilezels en komen meer voor. Waarschijnlijk omdat het makkelijker is een mannelijke ezel met een vrouwelijk paard te laten paren dan een paardenhengst met een vrouwelijke ezel. Een kenmerk van deze hybriden is dat de mannelijke nakomelingen onvruchtbaar zijn, de merries kunnen in zeldzame gevallen wel vruchtbaar zijn. De kans op een succesvolle voortplanting is het grootst wanneer een vrouwelijk muildier wordt gedekt door een paardenhengst en een vrouwelijke muilezel door een ezelmannetje. Het zijn zeer sterke lastdieren en ze zijn minder gevoelig voor ziektes dan ezels en paarden. Muilezels schijnen heel hoog te kunnen springen. Niet vanuit galop zoals paarden bij een springconcours, maar vanuit een stilstaande positie en dan hoger dan hun eigen schofthoogte.

De schildersezel

Als beeldend kunstenares wil ik deze toch even noemen. Het voorwerp, dat schilderijen draagt, dankt zijn naam uiteraard aan de ezel. Ik heb voor het logo van mijn kunstsite: www.artista.nu, de Arcadische ezel gebruikt.

Ezels zijn oorspronkelijk woestijndieren

In de woestijn is voedsel schaars. Daarom gebruiken ezels maar liefst 95% van wat ze eten, wat betekent dat hun uitwerpselen niet geschikt zijn voor het bemesten van grond. Hun spijsvertering kan vegetatie afbreken, die andere wezens niet kunnen eten, en ze kunnen efficiënter vocht uit voedsel halen. Ezels hebben relatief grote oren. Deze helpen hen om zich koel te houden. Bovendien kunnen ze in de woestijn de roep van een soortgenoot horen over een afstand van bijna 100 km. Ze hebben een hekel aan regen. Hun vacht is niet waterdicht. Het zijn echte kuddedieren. Een ezel alleen, voelt zich niet prettig. Ze zouden op zijn minst andere dieren als gezelschap moeten hebben. Een kudde wordt geleid door de sterkste ezel. Wanneer de kudde in het wild leeft, zal de leider bij een aanval altijd achterblijven om de confrontatie aan te gaan, zodat de rest van de kudde zich in veiligheid kan brengen. Een ezel kan dertig tot veertig jaar oud worden.

Zo koppig als een ezel

Ezels hebben de reputatie koppig te zijn. Ze luisteren niet klakkeloos. Het zijn onafhankelijke denkers en ze weigeren iets te doen dat in strijd is met hun eigen belang of veiligheid. Ze zijn minder schrikachtig dan paarden en gaan er niet meteen vandoor als er gevaar dreigt. In geval van gevaar, weigert de ezel juist om verder te gaan, hij zal de situatie analyseren en overeenkomstig handelen, waarbij hij niet zal aarzelen om zijn tanden en achterpoten te gebruiken om zichzelf te beschermen. De ezel heeft een uitstekend geheugen en het vermogen om andere ezels, mensen en gebieden te herkennen, zelfs na 25 jaar. Ezels zijn dus intelligent en bovendien nieuwsgierig en sociaal.

Ezelinnenmelk

Cleopatra baadde erin. Ezelinnenmelk was in de oudheid een populair schoonheidsproduct. Ook werd deze melk toen al gegeven aan baby’s van wie de moeder geen borstvoeding kon geven. Van alle melksoorten staat ezelinnenmelk het dichtst bij moedermelk. Het is vetarm, rijk aan lactose en vitamines en het bevat antibacteriële eiwitten en anti-allergenen, stoffen die het immuunsysteem regelen en allergische reacties tegengaan. Het wordt o.a. gebruikt bij de behandeling van ademhalingsproblemen bij pasgeborenen.

Ezeltherapie

Asinotherapie of ezeltherapie is een vorm van therapie met behulp van ezels. Ezeltherapie wordt veel gegeven aan met name kinderen met een autistisch spectrum stoornis. Tot op heden is er geen gedegen wetenschappelijk onderzoek dat de positieve effecten van asinotherapie onderschrijft. Maar het rustige karakter en het hoge knuffelgehalte van de ezel kan op kinderen en volwassenen die behoefte hebben aan warmte, troost, verbondenheid, plezier en ontspanning, zeker een positieve uitwerking hebben.

Overbelaste ezels op Santorini

Onlangs stonden de kranten vol met berichten over Griekse ezels die gebukt gaan onder het gewicht van te zware toeristen. Met name op Santorini is dit een probleem. De laatste jaren is het aantal toeristen, dat het unieke eiland aandoet, enorm gestegen. In 2017 trok het 2,4 miljoen toeristen, waarvan zo’n 700.000 per cruiseschip aankwamen. Het merendeel van de cruisepassagiers bestijgt de 600 treden van de haven naar de erboven gelegen hoofdstad Fira, op de rug van een ezel. Door de toename van het aantal toeristen moeten de ezels meer heen en weer lopen en doordat men in het westen (met name in Amerika, maar ook in Europese landen zoals Engeland, Duitsland en Nederland) steeds zwaarder wordt, moeten de ezels ook steeds meer gewicht dragen. Om de lokale ezels te ontlasten zijn er ezels, muilezels en muildieren uit Frankrijk gehaald, maar dat is geen afdoende oplossing voor het probleem van de overbelaste dieren, die door overgewicht kreupel kunnen worden, hernia’s kunnen krijgen, wonden kunnen oplopen, door het te lang dragen van het schurende zadel, en uitgeput raken. Onder internationale druk is het Griekse ministerie van landbouw gekomen met een wetsvoorstel, dat het voor eigenaren van ezels verboden maakt om hun dieren per rit met meer dan 100 kg of 1/5 van hun eigen gewicht te belasten. Dit geldt voor elke willekeurige lading en dus ook voor toeristen. Vergeet daarbij niet dat het zadel meeweegt. De meerderheid van de eigenaren verzorgt hun ezels goed. Maar voor een Griek is het moeilijk om een toerist (die als gast gezien wordt) iets te weigeren, en iemand te moeten zeggen, dat hij of zij te zwaar is, is natuurlijk sowieso niet makkelijk. De economisch zware tijd weegt uiteraard ook zwaar. De ezels zijn tenslotte hun inkomstenbron. De verantwoording ligt dan ook vooral bij de toerist zelf en goede voorlichting op de cruiseschepen is van groot belang.

Afgedankte ezels

Niet alleen de technologische ontwikkeling, maar ook de economische malaise van de laatste jaren is van grote invloed geweest op de situatie van ezels in Griekenland. Een groot probleem is dat de ezel in Griekenland niet als landbouwhuisdier te boek staat, waardoor ze niet in aanmerking komen voor Europese subsidies voor landbouwhuisdieren. Sommige ezels zijn om deze redenen verwaarloosd of zelfs achtergelaten door hun eigenaren. Het is beslist niet zo dat alle Grieken zich hieraan schuldig maken. Er zijn nu eenmaal goede en slechte ezelbezitters, zowel in Griekenland als in de rest van de wereld. Gelukkig zijn er verscheidene organisaties die zich het lot van de ezel aantrekken. Elke vorm van ondersteuning aan deze organisaties is meer dan welkom!

Griekse ezels en muildieren kalender 2019

Om een steentje bij te dragen aan het welzijn van ezels, heb ik voor 2019 een kalender gemaakt. Deze A3 kalender met foto’s van Griekse ezels en muildieren is te bestellen via: www.het-boekje.nl. Een deel van de opbrengst gaat naar Nederlandse vestiging in Amersfoort van de liefdadigheidsinstelling ‘The Donkey Sanctuary’, die zich wereldwijd hard maakt om de leefomstandigheden van ezels, muilezels en muildieren te verbeteren.

Links

Hieronder vindt u enkele links, waar u meer kunt lezen over ezels, ezeltochten en ezelopvang.

Griekse ezels en muildieren kalender 2019
Een homage aan de Griekse ezel
Ezeltochten op Santorini
Ezeltochten op Kreta
Ezelopvang op Kreta
Ezelopvang op Lesbos
Ezelopvang op Corfu
Ezelopvang in Nederland
's Werelds grootste liefdadigheidsinstelling voor ezels en muildieren